30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 1908 ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΤΡΑΜ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Ημερομηνία : Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2022 ║ Ώρα : 08:42μ.μ.

    Τα πρώτα τραμ έκαναν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Αθήνας το 1882. Ήταν ελαφρά οχήματα, κλειστά το χειμώνα με 16 θέσεις και ανοιχτά το καλοκαίρι με 20 θέσεις, τα οποία έλκονταν από τρία άλογα. Τα 800, συνολικώς, άλογα ήταν μικρασιάτικα, μικρόσωμα και νευρώδη, αλλά κατάλληλα για τις επικλινείς οδούς της Αθήνας και τις συνεχείς στάσεις.

    Αυτές οι πρώτες γραμμές συνέδεσαν το κέντρο της Αθήνας με τα τότε προάστια, δηλαδή τα Πατήσια, τους Αμπελοκήπους και την Κολοκυνθού, καθώς και την Πλατεία Ομονοίας με το Σύνταγμα, το Γκάζι και τον Κεραμικό Δίπυλο, ενώ αργότερα, το 1902, εξυπηρέτησαν τις οδούς Ιπποκράτους, Μητροπόλεως και Αχαρνών.

    Το ατμήλατο τραμ του Φαλήρου ξεκίνησε να λειτουργεί το 1887. Με αφετηρία μπροστά στην Ακαδημία Αθηνών, διέσχιζε τις λεωφόρους Πανεπιστημίου, Αμαλίας και Θησέως, έφτανε στις Τζιτζιφιές, κι από εκεί, μέσω της παραλιακής λεωφόρου, κατέληγε στο Φάληρο, όπου υπήρχαν τότε παραθαλάσσια κέντρα αναψυχής και θαλάσσια λουτρά.

    Στις 30 Οκτωβρίου του 1908 κυκλοφόρησαν τα πρώτα ηλεκτρικά τραμ, τα οποία επρόκειτο να αντικαταστήσουν σταδιακώς τα ιππήλατα. Τα επόμενα δύο χρόνια, το δίκτυο του τραμ απέκτησε 257 οχήματα -150 κινητήρια και 107 ρυμουλκούμενα- μαζί με τα παλιά, που επαναχρησιμοποιήθηκαν ως ρυμουλκούμενα.

    Τα βαγόνια ήταν βελγικής κατασκευής, κλειστά, με ηλεκτροφωτισμό και πρωτοποριακώς τοποθετημένα αναπαυτικά καθίσματα, με πρόβλεψη για 16 θέσεις καθήμενων και 14 ορθίων, με δύο κινητήρες ιδανικούς για τις κλίσεις των αθηναϊκών γραμμών και με μπεζ χρωματισμό. Τόση ήταν η εντύπωση που προξένησαν τα νέα τραμ στους Αθηναίους, ώστε πολλοί ταξίδευαν ως το τέρμα και επέστρεφαν, χωρίς άλλο σκοπό, μόνο και μόνο για να απολαύσουν την άνεση της διαδρομής, η οποία άλλωστε δεν κόστιζε παρά μια δεκάρα.

    Το 1939 εκποιείται μεγάλος αριθμός ρυμουλκούμενων οχημάτων βελγικής κατασκευής, ενώ όλα τα εν χρήσει τροχιοδρομικά οχήματα ανακαινίζονται και το χρώμα τους γίνεται βαθύ πράσινο, εξ ου και η ονομασία «πράσινα». Την επόμενη χρονιά παραλαμβάνονται τα 60 μεγάλα, σύγχρονα τροχιοδρομικά οχήματα που προέβλεπε η συμπληρωματική σύμβαση που είχε συνάψει το Ελληνικό Δημόσιο το 1937. Τα νέα οχήματα, γνωστά ως «κίτρινα», λόγω του χρώματός τους, είχαν κατασκευασθεί από την ιταλική κοινοπραξία ΟΜ/CGE/Breda του Μιλάνου και ξεχώριζαν για τον αεροδυναμικό σχεδιασμό τους, που είχε ως πρότυπο τα τραμ του Μιλάνου.

    Στις 28 Οκτωβρίου 1940, οι τροχιόδρομοι της Αθήνας συμμετέχουν στην επιστράτευση. Είναι κλασικές πλέον οι εικόνες των υπερφορτωμένων τραμ με τους ενθουσιώδεις επίστρατους που έσπευδαν να παρουσιαστούν και να φύγουν για το μέτωπο.

    Μετά την Κατοχή αρχίζει η φθίνουσα πορεία των τραμ της Αθήνας, με την κατάργηση ορισμένων γραμμών. Η πραγματική, όμως, κατάργηση συμπίπτει με το θεαματικό ξήλωμα των σιδηροτροχιών στον κόμβο των Χαυτείων, από συνεργεία του Υπουργείου Δημοσίων Έργων, τις πρώτες πρωινές ώρες της 16ης Νοεμβρίου 1953, και τον επακόλουθο παροπλισμό των γραμμών Πατησίων - Αμπελοκήπων και Κυψέλης - Παγκρατίου.

    Το τελευταίο κουδούνισμα από καμπανάκι αθηναϊκού τραμ ακούστηκε έξω από το αμαξοστάσιο της Αγίας Τριάδας Κεραμικού, τα μεσάνυχτα της 15ης προς 16η Οκτωβρίου του 1960. Τα τραμ, πράσινα ή κίτρινα, που στα 52 χρόνια της ζωής τους διακίνησαν κάπου 3 δισεκατομμύρια άτομα, δεν επρόκειτο να ξαναδούν τους δρόμους της Αθήνας.

    Παρέμενε, ωστόσο, η γραμμή του τραμ του Περάματος. Στις 4 Απριλίου 1977, Μεγάλη Δευτέρα απόγευμα, το τραμ του Περάματος, προερχόμενο από το Πέραμα και κατευθυνόμενο στον Πειραιά, στολισμένο με λουλούδια και πανό, κάνει το τελευταίο του δρομολόγιο. Φτάνει στην πλατεία Λουδοβίκου του Πειραιά, έξω από το σταθμό του Ηλεκτρικού. Οι επιβάτες κατεβαίνουν. Ο οδηγός Γιάννης Κωστόπουλος χτυπάει για τελευταία φορά το καμπανάκι και οδηγεί το όχημα 77 στο αμαξοστάσιο της οδού Κόνωνος. Εκείνη τη στιγμή γράφτηκε ο επίλογος της μεγάλης ιστορίας των Ελληνικών τραμ, ή, όπως τουλάχιστον θέλουμε να ελπίζουμε, ο επίλογος της πρώτης περιόδου του ελληνικού τραμ.

    44 χρόνια αργότερα, το τραμ επέστρεψε στους δρόμους της πρωτεύουσας, πλήρως εκσυγχρονισμένο. Ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 19 Ιουλίου 2004, ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.

Πηγή :  https://vyronasnews.gr/  

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ημερομηνία : Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2022 ║ Ώρα : 05:23μ.μ.

    Από τις αρχές Οκτωβρίου του 1912 η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο με την παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, έχοντας ως συμμάχους τη Βουλγαρία και τη Σερβία (Α' Βαλκανικός Πόλεμος). Θέατρο των επιχειρήσεων, η περιοχή της Μακεδονίας.
    Ο ελληνικός στρατός βάδιζε από νίκη σε νίκη στη Δυτική Μακεδονία. Όμως, από την αρχή των εχθροπραξιών σοβούσε σοβαρή διαφωνία μεταξύ του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο διάδοχος επιθυμούσε πρώτα την κατάληψη του Μοναστηρίου προς βορρά, ενώ ο Βενιζέλος, βλέποντας την πιθανότητα να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη από το βουλγαρικό στρατό, πίεζε τον Κωνσταντίνο να κατευθυνθεί προς τη φυσική πρωτεύουσα της Μακεδονίας, μια περιοχή με στρατηγική σημασία, η απελευθέρωση της οποίας αποτελούσε διακαή πόθο του ελληνισμού. «Καθιστώ υμάς υπευθύνους διά πάσαν αναβολήν έστω και στιγμής» του τηλεγραφεί επιτακτικά.
    Τελικά, ο Κωνσταντίνος πείθεται με τη μεσολάβηση του πατέρα του βασιλιά Γεωργίου Α' και στις 25 Οκτωβρίου η εμπροσθοφυλακή του ελληνικού στρατού φθάνει προ των πυλών της Θεσσαλονίκης. Είχε προηγηθεί η καθοριστική νίκη στη Μάχη των Γιαννιτσών (19 - 20 Οκτωβρίου), που είχε κάνει ευκολότερη την προέλαση του ελληνικού στρατού. Ο Χασάν Ταξίν Πασάς που υπερασπιζόταν τη Θεσσαλονίκη δεν είχε άλλη δυνατότητα, παρά να ζητήσει μια έντιμη συμφωνία για την παράδοση της πόλης.

    Στις 25 Οκτωβρίου οι απεσταλμένοι του ζήτησαν από τον Κωνσταντίνο να επιτραπεί στον Ταξίν να αποσυρθεί με το στρατό και τον οπλισμό του στο Καραμπουρνού και να παραμείνει εκεί μέχρι το τέλος του πολέμου. Ο Κωνσταντίνος, φυσικά, απέρριψε τον όρο του και του πρότεινε την παράδοση του στρατού του και τη μεταφορά του στη Μικρά Ασία με δαπάνες της ελληνικής κυβέρνησης.
    Ο Οθωμανός αξιωματούχος δέχθηκε, τελικά, τους όρους του Κωνσταντίνου και και στις 11:00 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, οι πληρεξούσιοι αξιωματικοί Ιωάννης Μεταξάς (ο κατοπινός δικτάτωρ και ο άνθρωπος του «ΟΧΙ») και Βίκτωρ Δούσμανης μεταβαίνουν στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης και υπογράφουν τα σχετικά πρωτόκολλα παράδοσης της πόλης στον ελληνικό στρατό.
    Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, παραδίνονταν ως αιχμάλωτοι 25.000 Τούρκοι στρατιώτες και 1.000 αξιωματικοί. Στην κατοχή του ελληνικού στρατού περιέρχονταν όλος ο βαρύς και ελαφρύς οπλισμός του σχηματισμού (70 πυροβόλα, 30 πολυβόλα, 70.000 τυφέκια και πυρομαχικά). Το πρωί της 27ης Οκτωβρίου εισήλθαν στη Θεσσαλονίκη δύο τάγματα ευζώνων και ύψωσαν την ελληνική σημαία στο Διοικητήριο, ενώ οι υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις άρχισαν να λαμβάνουν θέσεις στα υψώματα γύρω από την πόλη.

    Στις 11:00 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1912 ο Κωνσταντίνος εισήλθε με το επιτελείο του στη Θεσσαλονίκη και το μεσημέρι έγινε πανηγυρική δοξολογία στο ναό του Αγίου Μηνά. Την ίδια μέρα, κατέφθασαν έξω από τη Θεσσαλονίκη και οι Βούλγαροι, όμως για τους γείτονες ήταν ήδη αργά. Ο επικεφαλής της μεραρχίας τους στρατηγός Τεοντορόφ ζήτησε να εισέλθει στην πόλη για να στρατοπεδεύσει. Εισέπραξε την αρνητική απάντηση του Κωνσταντίνου και ύστερα από διαπραγματεύσεις, επιτράπηκε να μπουν στην πόλη για ολιγοήμερη ανάπαυση δύο τάγματα με επικεφαλής τους Βούλγαρους πρίγκιπες Βόρι και Κύριλλο. Επικράτησε, όμως, σύγχυση και τελικά εισήλθε στη Θεσσαλονίκη ένα ολόκληρο βουλγαρικό σύνταγμα, γεγονός που εκνεύρισε τον Βενιζέλο. Οι Βούλγαροι δήλωναν εμφαντικά παρόντες στις εξελίξεις στη Μακεδονία. Ο σπόρος του Β' Βαλκανικού Πολέμου είχε ριχτεί.
    Στις 29 Οκτωβρίου ήταν η σειρά του βασιλιά Γεωργίου Α' να εισέλθει στην πόλη και να επισημοποιήσει την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τους Έλληνες κατοίκους της, με απάθεια ανάμικτη με φόβο του από το μουσουλμανικό στοιχείο, ενώ οι Εβραίοι που ήταν η πολυπληθέστερη πληθυσμιακή ομάδα της πόλης δεν έκρυψαν την απογοήτευσή τους, καθώς προωθούσαν σχέδιο διεθνοποίησης της Θεσσαλονίκης.
Πηγή : www.sansimera.gr 
                © SanSimera.gr

STARLET : ΤΟ ΤΟΥΟΤΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑΝ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

Ημερομηνία : Σάββατο 20 Αυγούστου 2022 ║ Ώρα : 11:14

Ο πρόγονος του Yaris, το Starlet, ήταν ένα αξιόπιστο και πρακτικό αυτοκίνητο πόλης που βρήκε θέση στο γκαράζ πολλών οικογενειών

    Όταν κάνουμε λόγο για σύγχρονα κλασικά αυτοκίνητα, συνήθως η κουβέντα πάει προς το VW Golf πρώτης γενιάς, την BMW Σειρά 3 Ε30, την Mercedes-Benz 190E και μερικά ακόμα μοντέλα. Λίγοι όμως θυμούνται να αναφέρουν σε αυτή και το κλασικό Toyota Starlet, τον πρόγονο του Yaris.

    To 1978 το νέο Toyota Starlet έκανε το ντεμπούτο του στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης. Με μήκος περίπου 3,70 μέτρα, βρισκόταν κοντά στις διαστάσεις του Golf της εποχής, αλλά εμπορική κόντραρε το μικρότερο Polo. Εκείνη την εποχή, ο μοντέρνος σχεδιασμός το βοήθησε στην εμπορική του πορεία, ενώ το 1979 εμπλούτισε την γκάμα του με μία station wagon έκδοση αμαξώματος. 

    Το Toyota Starlet πρώτης γενιάς είχε κίνηση στους πίσω τροχούς και η γκάμα κινητήρων αποτελούνταν από δύο εκδόσεις, μία 1,0 λίτρου με 45 ίππους και μία 1,3 λίτρων με 65 ίππους. Ακόμα, ξεχώριζε έναντι του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού με την ύπαρξη πίσω θυρών και την πολύ καλή σχέση τιμής και αξίας που διέθετε. Το 1983 υπέστη αισθητικό φρεσκάρισμα και ελαφρώς πλουσιότερο εξοπλισμό. 

    Το δεύτερης γενιάς Starlet, έκανε ένα πραγματικό άλμα για την Toyota στην κατηγορία των αυτοκινήτων πόλης. Η μετάδοση της κίνησης γινόταν στους εμπρός τροχούς και το νέο πλαίσιο φρόντισε για καλύτερα οδικά χαρακτηριστικά. Οι πρόσφατα εξελιγμένοι κινητήρες (1.0/54 ίπποι και 1.3/74 ίπποι) είχαν 12βάλβιδα καπάκια με σκοπό να συνδυάσουν την απόδοση με την οικονομία καυσίμου.

    Το επόμενης γενιάς Starlet, των αρχών της δεκαετίας του '90, δεν άλλαξε και τόσο τεχνικά, και ήταν διαθέσιμο με 1.300 κινητήρα βενζίνης που απέδιδε 75 ίππους και εκδόσεις με τρεις ή πέντε πόρτες. Το μεταξόνιο των 2,30 μέτρων παρέμεινε ίδιο, αλλά το αμάξωμα απέκτησε πολλές καμπύλες επιφάνειες. Όπως τα περισσότερα Toyota της εποχής, το Starlet δεν "ερέθιζε" το μάτι, αλλά ήταν εξαιρετικά αξιόπιστο.

    Το 1996, το τελευταίο Starlet ήρθε στην Ευρώπη για τρία χρόνια, πριν αναλάβει την κατηγορία το γνωστό Yaris. Όσον αφορά τη σχεδίαση, το P90 δεν προκαλούσε εξάψεις. Σε όλους τους άλλους τομείς όμως διέπρεπε και φυσικά προσέφερε αξιοπιστία. Ο κινητήρας που το εφοδίαζε ήταν ο 16βάλβιδος της Corolla με κυβισμό 1,4 λίτρων και απόδοση 75 ίππων.

Πηγή κειμένου :  www.carandmotor.gr 

ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ : Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

Παναγία Σουμελά : Έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά είναι σύμφωνα με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που σήμερα βρίσκεται στον ομώνυμο Ιερό Ναό στο Βέρμιο

Ημερομηνία : Δευτέρα 15 Αυγούστου 2022 ║ Ώρα : 10:20

    Το όνομα Σουμελά ετυμολογείται από το όρος Mελά και το ποντιακό ιδίωμα «σού», που σημαίνει «εις το», και έγινε Σουμελά «εις του Μελά». 

Το 386 μ.Χ, οι Αθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος ίδρυσαν το μοναστήρι στο όρος Mελά στον Πόντο, ύστερα από αποκάλυψη της Παναγίας. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η Ιερή Εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας, την οποία είχε εικονογραφήσει ο Ευαγγελιστής Λουκάς.

    Κατά καιρούς έκαναν επιδρομές στη Μονή κλέφτες και αλλόθρησκοι λόγω του πλούτου και της φήμης της. Υπάρχουν σχετικές αναφορές για θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του μοναστηριού.

    Το 1922, εποχή που οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου διώχτηκαν από τα εδάφη των προγόνων τους, οι μοναχοί έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Mανουήλ Γ΄ Kομνηνού και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου, στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας.

    Τότε, η Ιερή Εικόνα θάφτηκε για τριάντα περίπου χρόνια στα αγιασμένα χώματα της.

    Ο Πολύκαρπος Ψωμιάδης, και ο Λεωνίδας Ιασονίδης, Μητροπολίτης Ξάνθης και υπουργός αντίστοιχα επί πρωθυπουργίας Ελευθερίου Βενιζέλου, ζήτησαν τη μεσολάβηση του πρωθυπουργού για την απελευθέρωση της εικόνας.

    Το αίτημα εγκρίθηκε από τον τότε Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού. Ο Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος, από τους τελευταίους μοναχούς της μονής, ταξίδεψε στον Πόντο και έπειτα από πολλές προσπάθειες βρήκε την εικόνα, τον πολύτιμο Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου που είχαν ενταφιαστεί μαζί με την εικόνα.

    Αμέσως τα μετέφερε στην Αθήνα, όπου εναποτέθηκαν στο βυζαντινό μουσείο Αθηνών, έως το 1951 όπου ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το σωματείο Παναγία Σουμελά από τον γιατρό Φίλωνα Κτενίδη.

    Τον Αύγουστο του 1952, η εικόνα της Παναγίας ενθρονίστηκε επίσημα στον Ιερό Ναό που χτίστηκε προς τιμήν Της στο όρος Βέρμιο. 

    Περίπου σαράντα χρόνια μετά, τον Αύγουστο του 1993 παραδόθηκαν από το βυζαντινό μουσείο Αθηνών ο Σταύρος και το Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου.

    Η Εικόνα της Παναγίας Σουμελά, αποτελεί το σύμβολο των Ελλήνων του Πόντου οι οποίοι καταφεύγουν σε Αυτή για να τους απαλλάξει από τα προβλήματα και τις συμφορές.

    Στην Μονή της Παναγίας στο Όρος Μελά του Πόντου, τον Δεκαπενταύγουστο του 2010, ακούστηκαν για πρώτη φορά ύμνοι και ικεσίες ύστερα από 88 χρόνια.

    Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος με ενέργειες του οποίου κατέστη δυνατή αυτή η μοναδική για τον Ελληνισμό δυνατότητα.

Πηγή : https://ieramonopatia.gr/ 

ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ ΗΡΩΕΣ ΤΩΝ ΓΗΠΕΔΩΝ, ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ ΑΓΓΕΛΟΙ ΤΩΝ ΓΚΟΛΠΟΣΤ

Ημερομηνία : Κυριακή 14 Αυγούστου 2022 ║ Ώρα : 21:11

    «Να πεις τον επικήδειο του Μανταλόζη» μου είπε ο αείμνηστος συνάδελφος Γιώργος Βενετούλιας, «εθνικάκιας» από κούνια, αλλά και ρεπόρτερ του Παναθηναϊκού, της ΑΕΚ και αρθρογράφος στις αθλητικές εφημερίδες και στην «Ελευθεροτυπία».

Tου Γιώργου Σηφάκη από το περιοδικό Enjoy

    «Και γιατί δεν τον λες εσύ; Πιο παλιός είσαι, πιο πολλές εμπειρίες έχεις, ήσουνα και πρόεδρος του Εθνικού» του λέω. Κομπιάζει για λίγο. «Δεν μπορώ, ρε. Ίσως δεν με καταλαβαίνεις, αλλά δεν μπορώ...»

    Ο Στάθης Μανταλόζης ήταν για πολλούς ο μεγαλύτερος τερματοφύλακας που έβγαλαν τα ελληνικά γήπεδα. Πέθανε στα 65 χρόνια του και κηδεύτηκε στην Ευαγγελίστρια, στη γειτονιά του, το 1993.  

    Έγραψα έναν επικήδειο, όπως «μου βγήκε» εκείνη την ώρα. Και μίλησα για τον ήρωα των παιδικών μας χρόνων, που τον βλέπαμε στα «χαρτάκια» που αγοράζαμε στα περίπτερα και τον θαυμάζαμε στις «φάσεις» που δημοσίευαν οι αθλητικές εφημερίδες, οι οποίες κρέμονταν στα περίπτερα κάθε Δευτέρα, πρωί πρωί. «Ο αίλουρος Μανταλόζης», «Ο αγριόγατος του Εθνικού», «Από μηχανής σωτήρ ο Μανταλόζης» και άλλα τέτοια.

    Και θυμάμαι ότι έκλεισα τον επικήδειο λέγοντας : «Αν ήξερες πόση χαρά μάς έδινες στο γήπεδο, αλλά και πόσο ακριβά πληρώνουμε από τα μικράτα μας την αγάπη μας στον Εθνικό, τον οποίο εσύ μας έκανες να αγαπήσουμε...»

    Και καθώς οι νεκροπομποί σήκωναν το φέρετρο, ακούστηκε, μέσα στη νεκρική σιγή του ναού η κραυγή του αείμνηστου Γιάννη Μαντζουράνη : «Εεε, ρε Στάθη μου Ζαμόρα!» Ο Ζαμόρα (Θαμόρα πιο σωστά) ήταν ο μεγάλος τερματοφύλακας της Ρεάλ Μαδρίτης και της Εθνικής Ισπανίας, που θεωρούνταν ο μεγαλύτερος γκολκίπερ, μέχρι που εμφανίστηκε ο Λεβ Γιασίν! 

    Τον «κούκλο» Στάθη Μανταλόζη είχαμε θαυμάσει στους «Άσσους των γηπέδων», σε εκείνη την απίθανη μαυρόασπρη ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη, με τον Λάκη Πετρόπουλο, τον Κώστα Πούλη, τον Ανδρέα Μουράτη και φυσικά τον Στάθη. Μια ταινία που μιλάει ακόμα και σήμερα στην καρδιά όλων των φιλάθλων που έζησαν το ελληνικό ποδόσφαιρο στις δόξες του, καθώς ακόμη και αγώνες μικρών κατηγοριών μάζευαν στα «τσιμέντα» των γηπέδων χιλιάδες κόσμου!

Ήταν οι εποχές που οι τερματοφύλακες είχαν ξεχωριστή θέση στην προτίμηση των φιλάθλων, καθώς το ποδόσφαιρο ήταν επιθετικό και οι φύλακες των δικτύων είχαν πολλή δουλειά! Έγραφε ο αξέχαστος φίλος και συνάδελφος Πάνος Γεραμάνης : «Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, λόγω χαρακτήρα και ιδιοσυγκρασίας των ανθρώπων, στις δεκαετίες '50-'60 οι οπαδοί των συλλόγων που παρακολουθούσαν αγώνες πρωταθλημάτων ή και φιλικές συναντήσεις ήταν μάρτυρες συγκλονιστικών φάσεων μπροστά στις εστίες».

    Πρωταγωνιστές, οι τερματοφύλακες που συνέχισαν την παράδοση των εξαίρετων συναδέλφων τους της προπολεμικής εποχής. Τη θέση των Γραμματικόπουλου, Κλειδουχάκη, Καρνέση, Λούβαρη (Ολυμπιακού), Αργυράκη, Σκλαβούνου, Χάτζου (Παναθηναϊκού) και Γιάμαλη, Ρίμπα, Δελαβίνια (AEK) πήραν οι «νεότεροι» της μεταπολεμικής γενιάς, που - κατά γενική ομολογία - υπήρξαν οι καλύτεροι τερματοφύλακες όλων των εποχών και γι' αυτόν τον λόγο ήταν δύσκολη η επιλογή των εκλεκτόρων, που βρίσκονταν σε δίλημμα όταν επρόκειτο να καλέσουν στην Εθνική ομάδα τερματοφύλακες μεταξύ '50 και '60.

    Από όλους αυτούς τους σημαντικούς γκολκίπερ εκείνοι που ξεχώρισαν και θαυμάστηκαν περισσότερο ήταν ο Νίκος Πεντζαρόπουλος του Πανιωνίου και ο Στάθης Μανταλόζης του Εθνικού Πειραιά, που διέπρεψαν και κάτω από τα δοκάρια των Εθνικών μας ομάδων.

    Παράλληλα, σπουδαίοι τερματοφύλακες ήταν και οι Μπάμπης Ταουξής και Στάθης Τσανακτσής, που μοιράστηκαν τη θέση του γκολκίπερ κάτω από τα δοκάρια του Απόλλωνα Αθηνών και της Εθνικής ομάδας μεταξύ 1951-1960. Μεγάλος τερματοφύλακας ήταν και ο Κώστας Καραπατής, ο οποίος φόρεσε τη φανέλα πρώτα του Ηρακλή Θεσσαλονίκης (1945-1953) και μετά του Ολυμπιακού, τα δοκάρια του οποίου μέχρι τότε φύλαγαν ο Νίκος Πολίτης και ο Στέλιος Κουρουκλάτος. Ο Καραπατής γύρισε πάλι στη Θεσσαλονίκη το 1955 και τη θέση του στον Ολυμπιακό πήρε ο εκπληκτικός Σάββας Θεοδωρίδης, ο οποίος παράλληλα αντικατέστησε τον Στάθη Μανταλόζη στα δοκάρια της Εθνικής.

    Στην AEK την παράδοση των μεγάλων γκολκίπερ συνέχισε ο Στέλιος Σεραφείδης, που έπαιξε στον «Δικέφαλο» επί δέκα χρόνια συνεχώς (1952-1962) με αναπληρωματικούς τον Κρεούζα και τον Φακή.

Στον Παναθηναϊκό διέπρεψαν ως τερματοφύλακες από το 1949 έως το 1963 οι Γιώργος Χατζόπουλος, Ματθαίος Βιτάλης ή Μαθιός, Χρήστος Σαραντάκης, Ανδρέας Απέργης και ο Μιχάλης Βουτσαράς, που ήταν μόνιμος από το 1956 έως το 1963, με αναπληρωματικούς τους Χρήστο Δρακότα, Μίμη Μανιάτη, Κώστα Αθανασίου.

Μεγάλη μορφή ήταν και ο υπέροχος Κώστας Βαλιάνος του Πανιωνίου, που είχε πάρει τη θέση του Νίκου Πεντζαρόπουλου, ενώ ακολούθησε τον Βαλιάνο ο Στέλιος Σώχος. Ο Βαλιάνος το 1960 πήρε τη θέση του Στάθη Μανταλόζη στον Εθνικό, όταν εκείνος αποφάσισε τότε να πει αντίο στα γήπεδα, και αγωνίστηκε στην Εθνική για πολλά χρόνια.

    Στην Προοδευτική αγωνίστηκαν την περίοδο 1953-1963 τρεις πολύ καλοί τερματοφύλακες. Ο Χρήστος Πετρόπουλος, ο Αλέξης Αναστασιάδης και ο Νίκος Χρυσοχόου. Ο Αναστασιάδης ήταν ο πλέον θεαματικός τερματοφύλακας μετά τους Μανταλόζη και Θεοδωρίδη.

    Γεγονός είναι πάντως ότι όλοι αυτοί οι έξοχοι τερματοφύλακες, διεθνείς και μη, συνέβαλαν στην υψηλή ποιότητα και τη μεγάλη θεαματικότητα του ελληνικού ποδοσφαίρου στα δύσκολα χρόνια με τα ξερά και λασπωμένα γήπεδα...

Πηγή :  www.newsbreak.gr 

ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ, ΤΟ ❝ΠΑΣΧΑ❞ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ !

Ημερομηνία : Κυριακή 14 Αυγούστου 2022 ║ Ώρα : 18:11

Της αρθρογράφου Γιώτας Χουλιάρα

Δημοσιογράφος - Συγγραφέας 

    Ο Αύγουστος, ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού, στη χώρα μας είναι ιδιαίτερα γνωστός για τις διακοπές και για τη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 του μήνα, που για το λόγο αυτό έχει επικρατήσει να ονομάζεται Δεκαπενταύγουστος. Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι Θεομητορική γιορτή των Χριστιανικών Εκκλησιών, η οποία γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε πολλά μέρη της χώρας μας, ονομάζεται δε και «Πάσχα του καλοκαιριού» και είναι μια από τις επίσημες αργίες στην Ελλάδα. 

    Πρόκειται για τη κορυφαία εορτή της πιο οικείας μορφής στο χριστιανικό λατρευτικό κύκλο, σ' όλη την Ελλάδα, με επίκεντρο το ναό της Παναγίας στο νησί της Τήνου.

    Η Παναγία, άλλωστε, είναι το ιερό εκείνο πρόσωπο που ο λαός μας τιμά και σέβεται περισσότερο από κάθε άλλο. Η επωνυμία Παναγία έχει καθιερωθεί ως η συνηθέστερη επίκληση της Θεοτόκου, η οποία συνδυάζεται πολλές φορές και με άλλες, αμέτρητες προσωνυμίες προς την Κεχαριτωμένη Βασίλισσα του Κόσμου, όπως : Ελεούσα, Μεγαλόχαρη, Φανερωμένη, Χρυσοσπηλιώτισσα, Παντάνασσα και Κεχαριτωμένη. 

Τα προσωνύμια που Της αποδίδονται θα μπορούσαμε να πούμε ότι χωρίζονται σε οκτώ κατηγορίες

1. Από την παράσταση της Παναγίας στην εικόνα. Τέτοια επίθετα είναι η Βρεφοκρατούσα, η Γλυκοφιλούσα, η Γαλακτοτροφούσα, η Πλατυτέρα των Ουρανών, η Οδηγήτρια, Δεξιοκρατούσα και Μεγαλομάτα.
2. Από τον τόπο Της : Έτσι υπάρχει η Παναγία η Αθηνιώτισσα, η Καστριώτισσα, η Πυργιανή, η Σπηλιανή, η Μεγαλοσπηλαιώτισσα, η Θαλασσινή, η Καλαμού, η Καμινιώτισσα, η Ολυμπιώτισσα, η Σουμελιώτισσα, η Πλατανιώτισσα, η Καταπολιανή, η Τροοδίτισσα, του Κάμπου και άλλα.
3. Από την τεχνοτροπία του ναού Της. Τέτοια επίθετα είναι η Θολοσκέπαστη, η Μολυβδοσκέπαστη, η Πελεκητή, η Κρεμαστή, η Μαρμαριώτισσα και άλλα.
4. Από το όνομα του κτήτορα του ναού ή της μονής Της. Τέτοια επίθετα είναι Παναγία η Παχειά, η Γλυκειά, η Περλιγκού, η Λυκοδήμου και η Κοροβιλιά.
5. Από το μήνα που εορτάζεται η Παναγία, οπότε ανάλογα την αποκαλούν Βρεχούσα, Αυγουστιανή, Δεκαπεντούσα, Τριτιανή και Μεσοσπορίτισσα.
6. Από τα θαύματα της Παναγίας οπότε τα επίθετά της είναι Γοργοϋπήκοος, Ελεούσα, Ελεήστρα, Γιάτρισσα, Θεραπεία, Υγεία, Ψυχοσώστρα, Παραμυθία, Παρηγορήτρα, Παυσολύπη, Φανερωμένη και Μυροβλύτισσα.
7. Εγκωμιαστικά από την έξαρση της αγάπης των πιστών. Συνήθως χρησιμοποιείται επίθετο με πρώτο συνθετικό το χρυσό, όπως : Χρυσοκελλαριά, Χρυσοσπηλιώτισσα, Χρυσοπηγή, Χρυσογαλούσα, Χρυσοποδαρίτισσα, Χρυσοχέρα. Υπάρχουν όμως και άλλα, όπως Αγγελόκτιστη, Αερινή, Αναφωνήτρα, Επίσκεψις, Παντάνασσα, Τρανή και Χιλιαρμενίτισσα.
8. Αυτά που Της έδωσαν οι υμνογράφοι της Εκκλησίας. Κυρίως προέρχονται από τον Ακάθιστο Ύμνο όπως Αμόλυντος, Υψηλοτέρα, Καθέδρα, Κλίμαξ, Σκέπη, Παράκλησις, Επίσκεψις, Καταφυγή, Κεχαριτωμένη, Χώρα του Αχώρητου και Όρος Αλατόμητον.

    Η μνήμη της τιμάται με νηστεία και παρακλήσεις δύο εβδομάδων. Πρόκειται για νηστεία που τιμούν με ιδιαίτερη ευλάβεια οι Χριστιανοί και σύμφωνα με την παράδοση καθιερώθηκε τον 7ο αιώνα. Αρχικά, η νηστεία ήταν χωρισμένη σε δύο περιόδους, εκείνη πριν τη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, στις 6 Αυγούστου και εκείνη πριν τη γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου στις 15 του μήνα. Το 10ο αιώνα, όμως, συνενώθηκαν σε μια νηστεία που περιλαμβάνει 14 ημέρες και ξεκινά την 1η Αυγούστου. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου νηστεύεται το λάδι, εκτός του Σαββάτου και της Κυριακής, ενώ στη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα συνηθίζεται οι Χριστιανοί να τρώνε ψάρι. Στα χωριά, η παράδοση θέλει με το γάλα και το βούτυρο που δεν κατανάλωσαν την περίοδο της νηστείας, να φτιάχνουν τραχανάδες και χυλοπίτες που θα αποθηκεύσουν στα κελάρια για τις κρύες ημέρες του χειμώνα. Η νηστεία, δε, τηρείται απ΄ όλους αυστηρά, ενώ κάθε πρωί και τις δυο εβδομάδες της, οι Χριστιανοί τρώνε κόκκινα κράνα, γνωστά από την αρχαιότητα ως υπερτροφή (μάλιστα αναφέρονται και στην Οδύσσεια, όπου η Κίρκη, η πανίσχυρη αυτή μάγισσα του Αρχαίου Κόσμου, έδωσε κράνα στους συντρόφους του Οδυσσέα) για να είναι γεροί όλο το χρόνο. 

Η εορτολογική εξέλιξη και οι εξωβιβλικές αναφορές για την γιορτή και τον τόπο ταφής της Θεοτόκου

    Με δεδομένο πως απουσιάζουν μαρτυρίες σχετικές με τα γεγονότα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το εορτολογικό περιεχόμενο της συγκεκριμένης γιορτής το εντοπίζουμε σε εξωβιβλικές μαρτυρίες. Η πρώτη αναφορά γίνεται σ΄ ένα απόκρυφο κείμενο με τίτλο De transitu beatae Mariae virginis (Περί μεταστάσεως της μακαρίας Παρθένου Μαρίας) που κυκλοφόρησε στη λατινική και στην ελληνική γλώσσα σχετικά με την Κοίμηση της Θεοτόκου με το όνομα του Ευαγγελιστή Ιωάννη. Περιγράφει στοιχεία από τη ζωή της Παρθένου Μαρίας μετά την ανάσταση του Ιησού. 

    Η επικοινωνία Της με τους μαθητές του Χριστού, η Κοίμηση Της, η Μετάστασή Της στους ουρανούς, οι εμφανίσεις Της με διάφορα βιβλικά πρόσωπα και η κάθοδός Της στον Άδη. Το κείμενο προέρχεται μάλλον από τις αρχές του 5ου αιώνα και στηρίζεται σε παλαιότερο ελληνικό πρωτότυπο. Σύμφωνα με ερευνητές, το συγκεκριμένο κείμενο δεν είναι τίποτε άλλο παρά συμπερίληψη όλων των περί Κοιμήσεως απόκρυφων αφηγήσεων. Ενώ τον 6ο αιώνα, έχουμε λατινική μετάφραση ενός άλλου απόκρυφου έργου με τίτλο Joannis liber de Dormitione Mariae (βίβλος Ιωάννου περί της κοιμήσεως της Μαρίας) που βρέθηκε σε συριακή γραφή. Σε κάθε περίπτωση, οι απόκρυφες αφηγήσεις συνδέονται με το εορτολογικό περιεχόμενο της γιορτής και όχι με το πώς εμφανίστηκε. 

    Η παλιότερη αναφορά στον τόπο ταφής της Θεοτόκου προέρχεται από τον 5ο αιώνα και συνδέεται με τα Ιεροσόλυμα. Οδοιπορικά του 6ου αιώνα (Θεοδόσιος το 530, Αντώνιος Πλακεντίας το 570) προσδιορίζουν τον τάφο της στη Γεσθημανή. Τον 7ο αιώνα, τον ίδιο τόπο προσδιορίζει και ο Σοφρώνιος Ιεροσολύμων στο Breviarius de Hierosolyma. Η Έφεσος θεωρείται ένας εναλλακτικός τόπος ταφής της Θεοτόκου θεμελιωμένος από την απόκρυφη παράδοση που θέλει τον Ευαγγελιστή Ιωάννη όταν ήλθε στην Έφεσο να έφερε μαζί του και τη Θεοτόκο αλλά και από τη σύγκληση της Γ′ Οικουμενικής Συνόδου στο ναό της αγίας Μαρίας στην πόλη αυτή. 

Η Θεοτόκος στρατηγός των Ελλήνων

«Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια,
ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,
ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε.
Ἀλλ′ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,
ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,
ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε»

    Από τον 6ο αι. μ.Χ. η Παναγία βαφτίστηκε αειπάρθενος, υπέρμαχος στρατηγός και προστάτις, ανάμεσα σε άλλες ιδιότητες, με κυρίαρχη την μητρική.

    Το έτος 626, και ενώ ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος ηγείτο εκστρατείας του βυζαντινού στρατού κατά των Περσών, η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε αιφνιδίως από τους Αβάρους. Γνωρίζοντας την απουσία του στρατού, οι Άβαροι απέρριψαν κάθε πρόταση εκεχειρίας και την 6η Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών. Σε συνεργασία με τους Πέρσες, τη νύχτα της 7ης προς 8η Αυγούστου, ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση, ενώ ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενεθάρρυνε το λαό στην αντίσταση. Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε θεϊκή αρωγή, δημιούργησε τρικυμία και κατέστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ αντεπίθεση των αμυνόμενων προξένησε τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι. Οι Χριστιανοί μάλιστα είπαν ότι η Παναγία είχε απλώσει προστατευτικά το πέπλο της πάνω από την Πόλη.

    Την 8η Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί από τη μεγαλύτερη ως τότε απειλή της ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. Τότε, κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλε τον από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο» στην Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του «τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».

    Κατά την επικρατέστερη άποψη, δεν ήταν δυνατό να συνετέθη ο ύμνος σε μία νύχτα. Άρα, μάλλον είχε συντεθεί νωρίτερα και μάλιστα θεωρείται ότι ψαλλόταν στο συγκεκριμένο ναό στην αγρυπνία της 15ης Αυγούστου κάθε έτους. Απλώς, εκείνη την ημέρα ο ύμνος εψάλη «ὀρθοστάδην», ενώ αντικαταστάθηκε το ως τότε προοίμιο («Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼν ἐν γνώσει») με το ως σήμερα χρησιμοποιούμενο «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια», το οποίο έδωσε τον δοξολογικό και εγκωμιαστικό τόνο στον ως τότε διηγηματικό και δογματικό ύμνο.

    Σύμφωνα όμως με άλλες ιστορικές πηγές, ο Ακάθιστος Ύμνος συνδέεται και με άλλα παρόμοια γεγονότα, όπως τις πολιορκίες και την σωτηρία της Κωνσταντινούπολης επί των Αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου του Πωγωνάτου (673), Λέοντος του Ισαύρου (717-718) και Μιχαήλ Γ΄ (860). Δεδομένων των τότε ιστορικών συνθηκών (εικονομαχική έριδα, κλπ.), δε θεωρείται απίθανο η Παράδοση να έχει αλλοιώσει την ιστορική πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να καθίσταται πολύ δύσκολο να λεχθεί μετά βεβαιότητας ποιο ήταν το ιστορικό περιβάλλον της δημιουργίας του Ύμνου.

    Όπως αναφέρει στο βιβλίο του με τίτλο : «Η Υπερμάχος Στρατηγός - Η Θεοτόκος στη ζωή της Ρωμιοσύνης» ο πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου:

«Ολόκληρος ο ιστός της Ρωμιοσύνης έχει υφανθεί γύρω από τη σκέπη της Θεοτόκου. Γι′ αυτό ο ευσεβής λαός μας έχει ιδιαίτερη ευλάβεια στην Κυρά των Αγγέλων, που εκφράζεται με την αυθόρμητη επίκλησή Της στην ώρα του κινδύνου, αλλά και με την καλλιεπή υμνολογία και την πλούσια εικονογραφία. Ο Ελληνικός λαός είδε πάντοτε με σεβασμό τη γαλήνια και πονεμένη μορφή της Παναγίας και το υπερύμνητο πρόσωπό Της βρίσκεται βαθύτατα ριζωμένο στην εθνική και πνευματική του παράδοση. Η τιμή των Ελλήνων προς τη Θεοτόκο είναι πάντα συνυφασμένη με την εθνική τους ύπαρξη. Σ′ αυτήν εκφράζουν στη διαδρομή του χρόνου τις δοκιμασίες και τις πικρίες, την καρτερία και την ελπίδα. Η Υπεραγία Θεοτόκος είναι η Παναγία του Γένους που έγινε ύμνος, δύναμη της φυλής και ελπίδα. Ιστορία και αγώνας στις κρίσιμες ώρες του Ελληνισμού. Όταν ως έθνος περνούσαμε από την τροχιά των δακρύων και του πόνου σ′ Αυτήν καταφεύγαμε. Αυτή φώτιζε τη νύχτα της αγρυπνίας μας.»

    Ανάλογη είναι και η εξήγηση που δίνει στο δικό του βιβλίο με τίτλο «Φίλε Εθνοφρουρέ...» ο δρ Φαίδων Παπαδόπουλος, θεολόγος όπου αναφέρει πως η Παναγία αποτελεί την προστάτιδα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας. Όπως γράφει χαρακτηριστικά:

«Το Ελληνορθόδοξο έθνος μας και οι ένοπλες δυνάμεις του, τιμούν την Θεοτόκο ως Υπερμάχο Στρατηγό γιατί σε αμέτρητες περιπτώσεις αποδείχθηκε προστάτις και σωτήρας μας. Το γνωστό κοντάκιο του Ακαθίστου Ύμνου αλλά και πλήθος αφιερωμάτων σε εικόνες της Παναγίας είναι αδιάψευστοι μάρτυρες αυτού του γεγονότος. Αξίζει ειδικά να τονίσουμε πως αυτό ακόμη το λάβαρο της επανάστασης, που υψώθηκε στην Αγία Λαύρα το 1821, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά κεντητή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Για να δηλώσει ασφαλώς ότι όπως εκείνη η Κοίμηση προμήνυε την αληθινή ζωή έτσι και το υπόδουλο έθνος θα αποκτούσε την ελευθερία του...»

Θεά Αθηνά, η Παρθένος των Αρχαίων Ελλήνων

Πολλοί μελετητές των θρησκειών συνδέουν την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου με τη γενέθλια ημέρα της Θεάς Αθηνάς. Η Αθηνά ήταν η θεά της σοφίας, της στρατηγικής και του πολέμου. Τα γενέθλια της εορτάζονται με μεγάλες τιμές από τα βάθη της αρχαιότητας την 28η του μηνός Εκατομβαιώνος του Αττικού Ημερολογίου. Στην σημερινή εποχή τα εντοπίζουμε ημερολογιακά από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσα Αυγούστου. Ήταν στρατηγός και προστάτιδα της πόλεως των Αθηνών. Κάθε τέσσερα χρόνια μάλιστα την τιμούσαν με τα Παναθήναια όπου λάμβανε χώρα και η «Πομπή των πέπλων» (ας θυμηθούμε και τον πέπλο της Παναγίας στην Κωνσταντινούπολη όπως αναφέραμε παραπάνω).

Η σημασία που έδιναν οι Αθηναία στη Θεά Αθηνά την οποία λάτρευαν από παλιά, και μάλιστα ως Πότνια (δέσποινα, σεβαστή και αγνή), καθρεφτίζεται στο μεγαλείο του Παρθενώνα. Ο Παρθενώνας στην Αθήνα είναι ο πιο διάσημος ναός αφιερωμένος στην Αθηνά. Η προέλευση της ονομασίας του προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «παρθενών», η οποία σήμαινε «διαμέρισμα ανύπαντρης γυναίκας» για κατοικίες, ενώ στη περίπτωση του Παρθενώνα σημαίνει «ναός της παρθένου θεάς» και αναφέρεται στη λατρεία της Αθηνάς Παρθένου που συνδεόταν με το ναό.

    Όπως αναφέρει στο βιβλίο της με τίτλο «Sculpture and Sculptors of the Greeks» η αρχαιολόγος Gisela Richter, η οποία έχει γράψει πολλά βιβλία για την αρχαία Ελλάδα

«Τον 5ο αι. μ.Χ. ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε ναό της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, για να εξυπηρετηθούν οι σκοπιμότητες της μετάβασης στην θρησκευτική συνείδηση από την Παρθένο Αθηνά στην «παρθένο Παναγία». Μετά τη σύνοδο της Νίκαιας καθιερώθηκε η μεγάλη γιορτή της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο, ημερομηνία που συμπίπτει με τα γενέθλια της θεάς Αθηνάς στις 28 του αρχαίου μήνα Εκατομβαιώνα (μέσα Ιουλίου - μέσα Αυγούστου), όταν τελούνταν τα Παναθήναια, η μεγαλύτερη γιορτή της αρχαίας Αθήνας. Η χρυσελεφάντινη Παρθένος Αθηνά μεταφέρθηκε από τους χριστιανούς στην Κωνσταντινούπολη, όπου αργότερα καταστράφηκε.»

Παναγιά η Γοργόνα

    Μια ακόμη απόδειξη ότι οι αρχαίες μητρικές θεότητες με τις παραδόσεις του συνενώθηκαν στο πρόσωπο της Παναγίας, η οποία αποτελεί τη Μεγάλη Μητέρα του Σύμπαντος από την εποχή των μητριαρχικών κοινωνιών είναι η εικόνα της Παναγιάς της Γοργόνας εκκλησάκι που βρίσκεται σκαρφαλωμένο σε ένα βράχο στο γραφικό ψαροχώρι Σκάλα Συκαμνιάς, στη Λέσβο.

Η Παναγιά αυτή, «η πιο αλλόκοτη μέσα στην Ελλάδα και σ' όλο τον κόσμο της χριστιανοσύνης», κατά τον Μυριβήλη, υπήρξε δημιούργημα ενός άγνωστου λαϊκού ζωγράφου και ουσιαστικά παντρεύει την αρχαία ελληνική πίστη με τη χριστιανική και υμνεί τη θηλυκή θεότητα.

«Πήγαν να μπατάρουν εκεί απέξω στον κάβο Κόρακα, σαν αντίκρισαν ξάφνου της Παναγίας τα ράχτα. Γλίτωσέ μας, τάχτηκε ο εργολάβος, και μεις θα σου χτίσουμε ένα ξωκλήσι. Μεμιάς καταλάγιασε ο καιρός, οι μαστόροι και το τσούρμο απάγγιασαν στο μικρό λιμάνι της Παναγιάς. Δέσανε πρυμάτσα και κάμαν το τάμα τους. Γι' αυτό το κλησάκι τούτο μοιάζει τόσο πολύ με μικρό λαδομάγαζο.

Έχει ένα καμπανάκι κρεμασμένο από σιδερένια καμάρα. Από σκέτο σίδερο είναι κι ο διπλός σταυρός πάνω στη σκεπή. Έχει ακόμα κ' ένα ψηλό κατάρτι για τη σημαία, σιδεροδεμένο με χυτό μολύβι στο βράχο και στις γωνιόπετρες, εκεί πίσω στη ράχη της αχιβάδας. Αυτό το ξύλο είναι λάφυρο από τη ναυμαχία της «Έλλης» και το παρακύλησε το κύμα ως εδώ γύρω. Το περιμάζεψαν οι χωριανοί, και σα λευτέρωσε ο «Αβέρωφ» το νησί, το σήκωσαν εκεί και ισάρισαν μια μεγάλη γαλανόλευκη να παίζει χαρωπά με τον αγέρα κάθε Κυριακή, να τη βλέπουν και να καμαρώνουν.» (Απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Στρατή Μυριβήλη «Η Παναγιά η Γοργόνα»).

    Όπως εξάλλου αναφέρει και ο θεολόγος Γεώργιος Φίλιας στο βιβλίο του με τίτλο Οι θεομητορικές εορτές στη λατρεία της Εκκλησίας, «σχετιζόμενες με τα γεγονότα της ζωής ενός από τα ιερότερα πρόσωπα στην ιστορία της Εκκλησίας, οι εορτές της Θεοτόκου βιώνονται - ακόμα και από εκείνους οι οποίοι έχουν χαλαρή ή και σχεδόν μηδαμινή σχέση με την πίστη στο Θεό - ως ο εορτασμός της «Μητέρας» του ανθρώπου».

Πηγή :    www.thenewspaper.gr